Pär Strömberg: ‘Spirits in black’ (2003-2004)
olieverf op doek 120x180cm
copyright: 2014 – Singer Museum, Laren
We lopen van de ene museumzaal in de andere. Verstofte kunst van rond 1900, religieus, romantisch en decadent. Maar ook en vooral van eigentijdse kunstenaars, met eigentijdse middelen. Zoals van Hessel Miedema, Danielle Kwaaitaal, Gijs Frieling, Erwin Olaf. Maar wat lijkt hun beeldtaal op die van de kunst van Jan Toorop, Willem van Konijnenburg, Simon Moulijn of Janus Winter. Gek genoeg maakt het nieuwe werk het oude weer actueel.
Droomkunst, heet de tentoonstelling met zo’n 250 kunstwerken. Die vertellen het verhaal van onze dromen en nachtmerries. Vreemde landschappen, mythologische werelden, religieuze symboliek, angst en erotische visioenen. Bezielde Werkelijkheid is één van de thema’s op de tentoonstelling. Kunnen dode dingen een ziel hebben en tot leven komen?
Als we langs de wanden met droomkunst lopen, weten we meteen wat bedoeld wordt met bezielde werkelijkheid. We waren het sinds de dictatuur van het Modernisme bijna vergeten, maar kunstenaars weten vaak zoveel betekenis in hun kunstwerken te leggen dat die ons sterk aanspreken. Gesmoord, fluisterend, soms met geraas en gerommel, met felle kleuren of uiterst gedempt van toon. We houden ons stil en luisteren met onze ogen.
Het bijzondere van deze privécollectie van verzamelaar Gerard van Wezel is dat het om kunstwerken gaat die we anders nooit zien. En vanwege de overeenkomsten in mentaliteit en uitdrukkingswijze van zowel oude als hedendaagse kunstenaars. De echo’s van de Romantiek zijn opnieuw statements geworden. Het verhalende schilderij is terug. Het sublieme in de kunst is weer overdonderend aanwezig.
De Zweedse, in Amsterdam wonende schilder Pär Strömberg (Örebro, 1972) maakt bijvoorbeeld met een eigentijdse schildertechniek mysterieuze landschappen vanuit een diep romantische inborst. Kijk naar zijn kraaien in een maanverlicht landschap met bomen. Je voelt de beklemming. Je houdt je adem in. Voor Strömberg zijn de kraaien boden van de dood en is het landschap een metafoor van onze psyche. Hij kan het weten, zijn jeugd bracht hij door in zo’n uitgestrekte, nauwelijks bewoonde wereld. Het zijn vragen over leven en dood, licht en donker die zich vermengen met het verleden, met herinneringen en een wilde natuur, legt hij uit. ‘Mindscapes’ noemt hij ze. Romantischer kan haast niet. Caspar David Friedrich zou goedkeurend hebben geknikt.
‘Droomkunst’. Singer Museum, Laren. Open: di t/m zo 11-17 uur. T/m 31 augustus 2014.