Rikus van der Meer: 'De boys' (olieverf, 70x85cm) 1981 copyright: 2011 – Academie Minerva.
Theoriedocent Bartle Laverman (1948) neemt afscheid van de Academie Minerva in Groningen met een historische tentoonstelling. Gek genoeg wordt nergens verwezen naar de galerie van Bartle Laverman die van 1980 tot 1982 aan het Hoge der Aa te vinden was. Daar werd de bevolking tot haar verbazing geconfronteerd met kunst die later tot het succesvolle Noordelijke Realisme gerekend zou worden. De kunstcritici van het Nieuwsblad van het Noorden, voor een deel getraind en gestaald in de opvattingen van het Modernisme, sabelden het in hun ogen oubollige en ouderwetse realisme dat daar te zien was neer.
De eerste expositie bevatte zelfportretten. Een jaar later, in 1981 heette de expositie ‘Realisme uit Groningen’, door de plaatselijke pers al snel omgedoopt tot Noordelijke Figuratie omdat deze vlag de lading beter dekte.
Onder de exposanten van het eerste uur bevonden zich Henk Helmantel, Rein Pol en Bartle zelf. In 1981 zagen we ook werk van Barend Blankert en Herman van Hoogdalem en in 1982 exposeerde onder andere wijlen Berend Groen zijn landschappen.
Nou presenteerde de Noordelijke Figuratie zich deels in brave witte kommetjes, geblokte keukendoeken en stillevens met eieren, maar er was ook kunst te zien met een ander verhaal. Daarin ging het over het wonder van het licht (Herman van Hoogdalem), over versiering (Matthijs Röling), erotiek (Wout Muller) verbeelding (Gouke Notebomer), associatief-realistische potloodtekeningen (Ger Siks).
Hoe dan ook, vanuit Galerie Laverman begon het Noordelijke Realisme of Figuratie, niet zonder weerstand en schermutselingen, op de krantenpagina’s en in het café, haar zegetocht in den lande.
In de centrale hal van Minerva hangt een sleutelschilderij, het portret van de geboorte van dat Groningse realisme. Dat werd in 1981 geschilderd door Rikus van der Meer. ‘De boys’ heet het. In een caféinterieur zitten van rechts naar links vier vertegenwoordigers van de vroege Noordelijke Figuratie, Matthijs Röling, Ger Siks, wijlen Wout Muller en Bartle Laverman. Op het tafeltje staan niet de gebruikelijke volle glazen en glaasjes, maar een oude koffiepot met penselen. Dit zijn de Oude Helden van Minerva.
Daar, in het voormalige café De Oude Snikstal, op de hoek van de Korreweg en de Rodeweg, werd deze succesvolle tegenhanger van de abstracte kunst geboren, bedacht, uitgevonden en in praktijk gebracht, waarbij het café diende als nimmer opdrogende bron van inspiratie en spiritualiteit.
‘Oude Helden, Jonge Meesters’ Centrale Hal, Academie Minerva in Groningen. Open: ma t/m vr 9-21 uur T/m 30 mei 2011