Zeemeermin ‘Mariska’. (foto: Liesbeth Honders)
In vroegere tijden had je nog zeemeerminnen. Met hun visachtige huid trokken ze, opgezet en wel, veel bekijks. Niet omdat ze op die mooie, verleidelijke jonge vrouwen op Victoriaanse schilderijen leken, maar juist omdat ze zo lelijk als de nacht waren. Gruwelijk uitziende wezens, monsterachtig, met scherpe tanden. Zoals in 1822 de ‘Zeevrouw uit Oost-Indië’ van Dr. John Parsons in het Londense Turf Coffee House, vlakbij wat nu The National Gallery is. Het publiek staarde vol ontzetting naar deze taxidermische zeeheks. Tot werd ontdekt dat de zeemeermin nep was, een slim samenraapsel van een halve aap met de staart van een zalm. Ook de Amerikaanse circusondernemer Phineas T.Barnum exposeerde in 1842 op Broadway met enorm succes een zeemeermin. Die leek sprekend op de Londense verschijning.
Zo liep ik vorige week door de Herestraat in Groningen en bleef als aan de grond genageld voor de etalage van nummer 102 staan. Daar prijkte de zeemeermin van dr. Parsons, of was het die van Phineas Barnum, naast enkele andere zeegedrochten in de ‘Witch-Ball’, zoals de rariteitenshop van Henry Schonewille heet. Binnen rondkijken is een belevenis. Je wordt aangestaard door mummiehoofden, een opgezette pony staat geduldig op ons te wachten, boven ons hoofd kronkelt een reuzenslang. Overal staan glazen vitrines met voorwerpen en potten met reptielen op sterk water. Vlinders en vleermuizen.
Henry Schonewille blijkt aan het Drents Museum mummies te hebben geleverd. Zelf gemaakt. Ook leverde hij curiositeiten via een Londense collega aan de Harry Potter filmproducties. In Engeland zijn ze dol op geheimzinnige winkeltjes met exotische voorwerpen. Ze zijn de toonkamers uit de tijd van een nog te exploreren wereld toen deze bewoond leek te zijn door monsters, exotische creaturen, onbekende diersoorten of fabeldieren. Hoe kun je Henry Schonewille het beste omschrijven? Als een taxidermist? Een mummiemaker? Nee, zegt hij, ik ben levenskunstenaar, al 25 jaar.
Is zij dezelfde zeemeermin als die van Barney of Dr. Parsons? Ze lijkt een paar honderd jaar oud, maar Schonewille heeft haar zelf ontworpen en in elkaar gezet. Misschien dat Parsons en Barnum hem daarbij voor ogen zweefden. Zijn kleine, kwetsbaar ogende zeevrouw van onbestemde leeftijd, maar wel met scherpe tandjes, heeft zelfs een naam: Mariska. Als je in zijn winkel bent, wil hij met alle plezier uitleggen waar ze uit bestaat.
Goedkoop is Mariska niet. Maar je hebt dan wel een unieke zeemeermin in huis.
Aan Mariska hangt letterlijk een prijskaartje, 1950,00 euro. ‘Witch-Ball’ Rariteiten. Herestraat 102 in Groningen. Open: do t/m za 11-18 uur. Ma t/m wo op afspraak.