Isabelle de Borchgrave: ‘Eleonore van Toledo’
(beschilderd papier).
Foto: Eric Bos
What’s in a name? Je heet Isabelle de Borchgrave en je reconstrueert vorstelijke renaissancekostuums. Zo lopen we in het Breda’s Museum om een schitterende japon heen die we kennen van een schilderij, een portret van Eleonore van Toledo dat Agnolo Bronzino (1503-1572) van haar maakte. Het is het portret van een machtige vorstin, maar het is vooral een portret van een japon, waarvoor de mooiste parels werden opgedoken in de Perzische Golf en de wateren rond zuidelijk India. Zo’n japon vertelt het verhaal van de ontdekkingen van nieuwe gebieden, van onbekende zeeën en hun schatten. Toen de wereld nog een mysterie was.
Isabelle de Borchgrave liep in gedachten om Eleonore van Toledo heen, rond die japon, en bedacht hoe de achterkant er moet hebben uitgezien. En wij, in dat museum in Breda, lopen als het ware met haar rond die japon en verbazen ons hoe prachtig die is, nog mooier dan op het portret. Want wij zien wat de kijkers naar dat schilderij, dat in de Uffizi in Florence hangt, niet zien. Zoals hoe de haarstrengen van Eleonore zijn vervlochten met linten van gouddraad.
Er staan nog meer levensgrote poppen met renaissancekostuums in Breda. Van Catherina en Maria De’Medici, van Cosimo I die dankzij een politieke deal de Renaissance veroorzaakte en de zegetocht van de kunsten.
Dat vertellen die japonnen en frakken, de wambuizen, kantkragen, mantels en pofbroeken, brokaat geweven mouwen, broches en edelstenen. En parels, honderden parels.
Maar het meest adembenemende van deze tentoonstelling is, dat alles van papier gemaakt is. Ja, de Frans-Belgische Isabelle de Borchgrave beschildert, plakt, perst, plisseert, kreukt en lijmt papier net zo lang tot het op fluweel, zijde, brokaat of linnen lijkt. Het is ongelooflijk. Zo belandt je pardoes in de Renaissance, maar tegelijkertijd virtueel in het eigentijdse atelier van de maakster met haar assistentes, waar alles tot leven komt.
Alleen de quarnello, een transparante mantel van een jonge Florentijnse, naar een schilderij van Botticelli, blijkt van organza te zijn. Dat kan niet anders. Papier is immers niet doorzichtig.
Isabelle de Borchgrave: ‘De’Medici, een vorstelijke wereld van papier’. Breda’s Museum. Open: di t/m zo 11.30-17.00 uur T/m 15 juni 2014.