Jean-Marie Nattier: ‘Manon Balletti’ (1757) detail. Copyright: Artchive.com
Als we de portretschilders in de 18de eeuw mogen geloven, was Manon Balletti (1740-1776) de mooiste vrouw die Casanova ooit in zijn armen heeft gehouden. We zien haar portret hieronder afgebeeld. Een mooie meid met lieve ogen en van goede komaf; haar ouders waren bijzonder gevierde Parijse toneelspelers.
Ze was echter nog maar net tien jaar geworden toen de beruchte vrouwenversierder in haar leven opdook. Ze reed in 1750 met haar moeder Silvia ter hoogte van Fontainebleau haar broer Antonio tegemoet, die uit Italië was teruggekeerd. Antonio had echter iemand meegenomen die zich voorstelde als Casanova, een Venetiaan die hij in Milaan had leren kennen. Casanova verdiende de kost door met occulte trucs rijke mensen geld afhandig te maken. Maar dat vertelde hij moeder en dochter Balletti niet.
De 25-jarige Casanova nam intrek bij de familie Balletti, waarbij, zo lezen we in het levendig geschreven ’De vrouwen van Casanova’ van Judith Summers, de kleine Manon de Venetiaanse gast als ‘een glamoureuze huisvriend’ begon te zien. Casanova op zijn beurt ging met stijgende bewondering een innige vriendschap aan met haar moeder Silvia, die twee keer zo oud was als hijzelf. Welke vrouw ongeacht haar leeftijd, bezweek niet voor deze sprankelend converserende, aangename en intelligente jongeman?
In 1757 kwam Casanova opnieuw in het leven van de inmiddels zestienjarige Manon, nadat hij op spectaculaire wijze uit de gevangenis in Venetië was ontvlucht en in Parijs onderdak zocht. Het was hetzelfde jaar waarin het portret geschilderd werd. Zij, verloofd met een aardige jongeman, zag haar ‘glamoureuze huisvriend’ terug. Volgens Judith Summers was Manon ‘reddeloos verloren.’ Ze ontdekte voor het eerst in haar leven een hevige verliefdheid bij zichzelf.
Het is een geschiedenis die doet denken aan Arthur Japins ‘Een schitterend gebrek‘ uit 2003 over Lucia, een jonge vrouw die eveneens in haar vroege jeugd op Casanova verliefd was en hij op haar. Het verhaal van Lucia komt in ‘De vrouwen van Casanova’ niet voor, maar de gepassioneerde liefde tussen Manon en de gevaarlijke hartenbreker is exemplarisch voor de veroveringsstijl van Casanova en de tijd waarin ze leefden en liefhadden.
Judith Summers: ‘De vrouwen van Casanova’. (Uitgeverij Meulenhoff) 9,90 euro In de ramsj bij Kunst & Vliegwerk, Oude Kijk in ’t Jatstraat, Groningen.