Hans Lemmen: ‘Zonder titel’ (2013) gemengde techniek.
copyright: 2015 – Museum De Buitenplaats
Nauwelijks bekomen van een bezoek aan de mysterieuze wereld van Juul Kraijer in het Drents Museum, waarin mensen en dieren op een verontrustende wijze met elkaar versmelten, of we staan in de zaal van Museum De Buitenplaats opnieuw in een omgeving waar half dierlijke mensfiguren een parallel universum bevolken. Hans Lemmen (Venlo, 1959) toont er zijn aan het surrealisme verwante tekeningen. What is in a man’s mind? Zo luidt de bekende, aan Freud toegeschreven vraag. Vrouwen, was het antwoord. Bij Hans Lemmen niet. Een inkttekening van een gebogen gezicht met geopende schedel toont wat er volgens hem in werkelijkheid in een mannenhoofd woont: een hond, ‘s mans oeroude kameraad. Zo regelt een dier het gedrag van de mens.
In zijn tekeningen houdt een naakte vrouw een apenschedel in haar handen. Een man in een landschap van inktstrepen leest zijn hond voor. Hondachtige dieren met mensenhoofden kamperen rond een pruttelend pannetje. Alsof dat nog niet genoeg is passeren we in de museumzaal levensgrote mensfiguren die er van achteren uitzien als apen. Aan het plafond hangt een enorme pijl met een punt in de vorm van een vuistbijl. De voortplantingspijl van een oer-Amor. Op één van Lemmens tekeningen treft de pijl de flank van een centaur met hertenkop. Het bloed gutst in een schaal. Een Heilige Graal. Zo worden mythologie en religie met elkaar verbonden.
Nee, Hans Lemmen maakt het ons niet gemakkelijk. Zijn tekeningen zijn illustraties uit een verhaal dat we zelf moeten verzinnen. Hij reikt ons slechts de elementen aan. Je krijgt er een unheimisch gevoel bij. We willen niet weten dat er een dier in ons woont. De kunst van Hans Lemmen snuift en gromt en geurt naar mest. Dat komt niet alleen door wat hij afbeeldt, het zit ‘m ook in de huid van zijn papier. Met een caseïneoplossing en pigment smeert hij dat papier in en tekent daarop met inkt. Dat verklaart de vreemde spatten, vlekken en aantastingen die associaties wekken met een ver verleden, alsof de tekeningen onlangs nog zijn opgegraven in de tuin van het museum.
‘Of Beasts and Beings’ tekeningen en sculpturen van Hans Lemmen. Museum De Buitenplaats in Eelde. Open: di t/m zo 11-17 uur. T/m 6 september 2015.
Juul Kraijer tekeningen en sculpturen Drents Museum, Assen. T/m 23 september 2015.