Michaël Borremans: ‘The ear’(2011) olieverf op doek (42×43 cm)
copyright: 2014 – Hatje Cantz Verlag
Soms zijn er tentoonstellingen waarvoor je een eind wil reizen. Zoals naar Londen, waar in de National Gallery zomaar vijftig schilderijen van de Renaissancekunstenaar Paolo Veronese hangen. Of naar het Bozar in Brussel, waar je vol verbazing de diep-katholieke visioenen van de Spaanse schilder Francisco de Zurbarán binnenwandelt. Maar ook is er de wondere wereld van de Belgische kunstenaar Michaël Borremans te zien, met tekeningen, schilderijen en films.
Michaël Borremans (Geraardsbergen, 1963) verstaat de kunst om een krachtig concept te verbinden aan Realisme en klassiek vakmanschap. Zijn techniek is jaloersmakend, zoals hij met potlood of verf omgaat. Portretten schildert hij zelden. Wel vaak gezichten die uit het linnen opdoemen, die we in onze dromen kunnen tegenkomen. Het ziet er realistisch uit, maar tegelijkertijd vervreemdend. Je loopt langs wanden met schilderijen waarbij je adem even stokt. Maar je begeeft je ook in een werkelijkheid waarin van alles verborgen is. Een unheimisch gevoel dat tussen de plooien van je kleren sijpelt. Dreiging hangt in de lucht, iets verbodens zonder dat het expliciet wordt. We zien krassen in een mensenhuid, of kijken we naar een beschadigde verfhuid?
Een wandgrote, lange mannenfiguur wiens gezicht in chocolade gedoopt is, stelt een engel voor. Hij draagt een ouderwetse, roze jurk en staat gelaten te wachten. Waarop? Op straf? De acteurs in het geschilderde theater van Michaël Borremans laten zich gewillig manipuleren. Ze hebben daar noodgedwongen vrede mee terwijl wij, als we ons in hen proberen te verplaatsen, het er benauwd van krijgen. Maar dan wordt de aandacht weer afgeleid door de heerlijke manier waarop alles vorm krijgt in de verf. Hoe kleurvegen elkaar ontmoeten in een halslijn, een vlecht, in de stof van een blouse, in het gloeien van een oor.
En dan de films. Flakkerende beelden, bijna duisternis. Een vrouw verplaatst het levende torso van een andere vrouw van de ene tafel naar een andere. Net zoals in de tekeningen zo’n menselijk torso heel levend is, een half mens, op een tafel. Ensor en Magritte kijken om de hoek bij deze bizarre droombeelden zoals die in je hoofd blijven nazingen.
Michaël Borremans ‘As sweet as it gets’ 2014. BOZAR, Rue Ravenstein 23, Brussel Open: di t/m zo 10-18 uur. Tot 3 augustus.