Edward Hopper: ‘House by the railroad’ (1925)
copyright: Whitney Museum
Onlangs bracht tv-zender Turner Classic Movies de indrukwekkende film Giant (1956) van George Stevens op de buis. Daarin trouwt Jordin (Rock Hudson), de zoon van een oliemagnaat in Texas met Leslie (Elisabeth Taylor) die met hem meegaat naar zijn ouderlijk huis, temidden van de olievelden. Dat huis is een oud, somber huis met Victoriaanse trekken dat onmiddellijk doet denken aan het griezelige huis dat Alfred Hitchcock speciaal voor de film Psycho (1960) had laten bouwen op het terrein van Universal Studio’s in Californië. Maar Giant speelt zich af in Texas, bij Marfa. Hitchcock’s huis werd pas vier jaar later gebouwd, dat wil zeggen de facade, wat voor de filmcamera genoeg was om de suggestie van een compleet huis te geven. De binnenscènes hadden gewoon in de studio plaats.
Hitchcock (1899-1980) baseerde zijn griezelhuis op een schilderij uit 1925 van de Amerikaanse schilder Edward Hopper (1882-1967). House by the railroad heet het. We zien daarop een Victoriaans landhuis, dat in Noord-California veel voorkomt. Hitchcock noemde het dan ook ‘Californian Gothic’. Hoog oprijzend, gesloten, mysterieus en dreigend. Ook filmregisseur Terence Malick liet zich in 1978 inspireren door dat huis op de set van zijn film Days of Heaven. Ook daar stond een beklemmend bouwsel waar je van alles in kon verwachten.
Voor Hopper en Hitchcock drukte een bouwwerk altijd iets bijzonders uit, alsof het een levend ding is. Bij Hopper stond het huis voor de oude tijd die door de nieuwe spoorlijn, het symbool van grote veranderingen door de industrialisatie, bedreigd werd. Voor Hitchcock was een huis of gebouw bepalend voor wat er in zijn films aan de hand was. Niet de plot, maar het bouwwerk doet vaak onze haren rechtop staan. Zo’n huis of ander gebouw, deugde niet.
Gek genoeg gebeurt er in dat enge huis in Psycho eigenlijk niet eens zoveel bijzonders, los van de kelder in de slotscènes. De gruwelijke misdaad heeft in feite plaats in het motel onder aan het huis. Maar wie Psycho zegt, ziet meteen dat Victoriaanse huis voor zich.
Waar kwam Hopper dat huis eigenlijk tegen? Niet langs een spoorlijn. Wie vanuit New York Route 9W neemt in noordelijke richting naar het dorpje Haverstraw, vindt het op de hoek van de entree naar Mainstreet. Zo stond dat huis, dat nu verbouwd is tot appartementencomplex, via Edward Hopper model voor zowel Psycho als voor Giant en eigenlijk ook voor Days of Heaven.
De facade van het Psychohuis op het Universalterrein is bewaard gebleven voor de filmtoeristen. Je kunt in een treintje stappen die over het terrein rijdt. Dat passeert ook het Psychohuis. Op dat moment komt er ineens een man uit het huis rennen met een mes in zijn hand, recht op de toeristen af. Maar niemand gilt. De film is immers veel echter.